Döşemealtı, 2008 yılında kurulan Antalya ilinin merkez ilçelerinden biridir. Antalya’nın kuzeyinde yer alır. El dokuması halılarıyla ünlüdür.

İLÇEMİZ TARİHÇESİ VE COĞRAFYASI

İlçemiz; Adını Düden şelalesini besleyen Kırkgöz gölünden alarak;1934 yılında Korkuteli Kızılcadağ mevkiinden gelen ailelerin yerleşmesi ile Kırkgöz – Yeniköy olarak kurulmuştur. Daha sonra zamanın Antalya Valisi Haşim İşcan tarafından 60 adet iskân evi yaptırılmış ve bu konutlara Kıbrıs’tan gelen 60 Türk vatandaşı aile yerleştirilmiştir. Bölgede göçebe olarak yaşayan yörüklerin de yerleşik düzene geçmesiyle genişleyen bir köy olmuştur. Antalya’ya 20 km uzaklıkta olup, Antalya –Burdur karayolu üzerindedir.

Döşemealtı Bölgesinin tarihi, Paleolitik Çağa (MÖ 600.000-100.000) kadar uzanır. Yağca Köyü yakınlarında bulunan Karain ve Öküzini mağaraları bölgede yaşayan ilk insan topluluklarının yaşam düzeyleri hakkında bilgi verir. İlçedeki Gökhöyük ve Bademağacı Höyüklerinde yapılan arkeolojik kazılarda Neolitik Çağ ve Maden Çağlarına ait (MÖ.3000-1200) bulgulara rastlanmıştır.

            Tunç Çağının sonlarından itibaren bölgede yaşayan ilk uygarlık Solymler olup Anadolu’ nun ilk yerli halkları arasında yer alırlar.

            Hitit Devletinin yıkılmasından sonra deniz kavimleri göçü ile bölgeye gelen Akaların hâkimiyeti başlamış, M.Ö.334 Yılında Makedonya Kralı Büyük İskender, Termossos Kenti’ni kuşatmış,  fakat fethedememiştir.

            Bergama Kralı Attolos’ un Antalya kentini ele geçirmesi ile Döşemealtı’nda bulunan Çubuk ve Yenice Boğazları önem kazanmıştır. Bergama Krallığı’nın Roma topraklarına katılımında (MÖ.315) sonra bölgede imar hareketleri hız kazanmıştır. MS. 5.yy’dan sonra yayılmaya başlayan Hıristiyanlık; Silyon’ dan başlayan, Perge’den geçerek Döşemealtı’na ismini veren antik yolun misyonerlik faaliyetlerinde kullanımı hızlanmıştır.

            11.yy. da Anadolu Selçukluları ile Bizans arasında başlayan mücadele, 1207 yılında Gıyaseddin Keyhüsrev’ in bölgeyi fethetmesi ile son bulmuş ve Döşemealtı Bölgesi Akdenizi Anadolu’ ya bağlayan yolların başlangıcı haline gelerek, bölgede önemli kervansaraylar inşa edilmiştir.

            Anadolu Selçuklu Devletinin yıkılması ile 1260 yıllarında bölgeye hâkim olan Hamidoğulları zamanında bölgeye yerleşmeye başlayan Karakoyunlu ve Sarıkeçili gibi Yörük aşiretleri yerleşim birimlerini oluşturmuşlardır.

            Antalya ve çevresinin 1390 yılında Osmanlı hâkimiyetine girmesi yöreyi Teke sancağı adı altında Konya’ ya bağlamıştır.

            1934 yılında Korkuteli – Kızılcadağ bölgesinden gelen ailelerin yerleştirildikleri ve Kırkgöz-Yeniköy adı verilen köye Kıbrıs’ tan gelen aileler ve göçebe olarak yaşayan Yörüklerde katılarak, bugünkü Döşemealtı ilçesinin ilk halk tabanı oluşmaya başlamıştır.

            Döşemealtı adının tarihçesi ise şöyledir. Antik çağda sahildeki Pamfilya kentleri ile iç kesimlerdeki Pisidia kentlerinin birbirine bağlayan yollardan birisi olan ilçe merkezine 9 km. uzaklıkta bulunan Derbent Boğazındaki döşeme taş yolundan almıştır.

            Osmanlı Dönemlerinde de faal olan döşeme yol yakın zamana kadar yörükler tarafından göç yolu olarak da kullanılmakta idi. Döşeme taşlardan oluşan ve 4 metre genişliğindeki yol bu bölgenin Döşemealtı olarak isimlendirilmesine neden olmuştur.

                1970’li yıllarda Döşemealtı Nahiye Müdürlüğü olması nedeni ile kepez üstünde bulunan: Duacı, Kirişçiler, Kevşirler, Başköy, Odabaşı, Selimiye, Dereli, Çıplaklı, Kızıllı, Ekşili, Karaveliler, Killik, Camili, Ahırtaş, Bıyıklı, Kömürcüler, Yağca, Çığlık, Nebiler, Yukarı Karaman (Şimdi Düzlerçamı), Yeşilbayır Dağbeli, Bademağacı, Köyleri Döşemealtı nahiyesine bağlanmıştır.1973 yılında Dağbeli ve Bademağacı belediyeleri kurulmuş olmasına rağmen İlçemizin Antalya ya yakın olması merkez olma özelliğini korumasını sağlamıştır. Kırkgöz-Yeniköy 17Aralık1977 yılında 2.711 nüfusa ulaşarak belediye teşkilatı kurmuş ve “Döşemealtı kasabası” unvanını almıştır.

                    Yeniköy’ün döşemealtı adını alışı ise şöyle olmuştur: Antik çağda Pamfilya kentleri ile Pisidia kentlerinin birbirine bağlayan yollardan birisi olan Derbent boğazındaki döşeme taş yolundan almıştır. Bizans, Selçuklu, Osmanlı dönemlerinde de işlevini sürdürmüş olan döşeme yol yakın zamana kadar Yörükler tarafından göç yolu olarak kullanılmıştır. Döşeme taşlardan oluşan bu yol döşemealtı platosuna adını vermiş olup 4 m genişliğindedir. Bu nedenle yöre halkı“ döşeme” yolun geçtiği boğazı “döşeme boğazı”, yolun altında kalan düzlüğü de; “ Döşemealtı” olarak adlandırmıştır.

 BELEDİYE VE KÖYLERİMİZ

 Bademağacı Belediyesi, Dağbeli Belediyesi, Ekşili Belediyesi, Karaveliler Belediyesi, Ahırtaş   Köyü                Aşağıoba; Bıyıklı; Camili; Dereli; Ilıcaköy; Karataş; Kevşirler ; Killik; Kovanlık; Kömürcüler; Selimiye; Yağca ve Akkoç köyleri.

TARİHİ YERLER

TARİHİ KIRKGÖZ HAN

II. Gıyaseddin Keyhüsrev Bin Keykubat tarafından (1236-1246) zamanında yapılmıştır.

Antalya-Burdur karayolu üzerinde Antalya'ya 30 km. uzaklıkta bulunan Kırkgöz Han’ı kitabesine göre II. Gıyaseddin Keyhüsrev Bin Keykubat tarafından 1236 - 1246 yılları arasında yapılmıştır. Osmanlılar zamanında onarılmıştır. Beden duvarlarından dışarıya doğru fırlayan abidevi portalı bezemesizdir. Tonazla örtülü uzun ve yatay bir holden sonra (15x49m.) 51x49m. genişliğinde büyük bir avluya girilmektedir. Bu avlunun doğu ve batısında kalın kesme taş payeler kesme taşdan sivri kemerli revarklar sıralanmıştır. Giriş kapısının arkasında sivri beşik tonozlu iki eyvan bulunmaktadır. Bu bölümlerin diğer bölümlerden farklı oluşu özel bir nitelik taşıdığını göstermektedir. Kuzey cephesini içeriden tamamen kapatan tonozla örtülü olan kesme taştan bir bölüm bulunmaktadır. Hanın yapı malzemesini moloz taş duvarlar oluşturmaktadır. Revak kemerlerinin arasındaki dolgular Osmanlı dönemine aittir. Avlu çevresindeki bölümler yuvarlak kemerlerle birbirlerine ve duvarlara bağlanmıştır. Döşemealtı belediyesinin talebi üzerine Vakıflar Bölge Müdürlüğünce restorasyon çalışmalarına başlanmış olup, kısa sürede tamamlanarak turizme açılmıştır.

ANTİK YOL

Döşemealtı’na ismini veren Antik Yol-Derbent Boğazı. Antik çağda Pamphylia kentleriyle Pisidia kentlerini birbirine bağlayan yollardan biri olan Derbent Boğazı, Bizans, Selçuklu, Osmanlı dönemlerinde de işlevini sürdürmüş, hatta yakın zamanlara kadar Yörüklerin göç yolu olmuştur. 2000 yıl boyunca işlevini sürdüren bu yolda kontrol altında tutmak amacıyla çeşitli dönemlerde askeri konak olarak kullanılmış yapılar bulunmaktadır. Döşeme taşlardan oluşan bu yol Döşemealtı platosuna adını vermiştir. Yol yüzeyi üzerinde 4 m genişliğinde taş döşelidir. Bu nedenle yöre halkı bu yola kısaca “Döşeme”, yolun geçtiği boğaza “Döşeme boğazı”, yolun altında kalan düzlüğe de “Döşemealtı” denmiştir. İlk baslarda düzlüğe ve buradaki bir grup köye; daha sonralarında platonun tamamına, nahiye merkezine ve belediyeye antik yoldan esinlenerek “Döşemealtı” adının verilmiş olması bu yolun yöre için taşıdığı önemi vurgular.

TARIM VE SANAYİ

İlçe uzun yıllar tarıma dayalı bir ekonomiye sahip olmuş; başta pamuk, zeytin, buğday, arpa, mısır, yulaf, susam, soğan, narenciye ile her türlü sebze ve meyve üreticiliği geçim kaynağı olmuştur. Ayrıca küçükbaş ve büyükbaş hayvancılığı ile Döşemealtı halısı dokumacılığı başka bir geçim kaynağını oluşturmuştur. Fakat günümüzde bölgenin imara açılmış olması tarım arazilerinin azalmasına sebep olmuş, Organize Sanayi Bölgesinin kurulması ile iş istihdamı bu yöne kaymıştır.

İlçenin batı ve kuzeyi Batı Torosların küçük uzantılarıyla çevrilidir. Genel olarak bölgenin Döşemealtı Ovası olarak adlandırılan hafif engebeli bir arazi yapısı vardır. Döşemealtı İlçesinin Antalya şehir merkezine göre rakımı yüksek olmasından dolayı iklim farklılığı bulunmaktadır. Tam olarak yayla havası olmasa bile  Dağbeli ve  Bademağaçı gibi bağlı beldeler yayla havasına sahiptir. İlçede en önemli su kaynağı olan Kırkgöz su kaynağıdır. Kırkgöz gölünde bulunan su, DSİ tarafından yapılan kanal İlçe merkezi içerisinden geçerek Kepez Elektrik Santralını beslemektedir. Ayrıca Kırkgöz’den küçük sulama kanalları ile ilçenin değişik alanları sulanabilmektedir.

            İlçenin bitki örtüsü dört tarafı çam ormanlarıyla çevrili ormanlık bir alana sahiptir. Bu nedenle Antalya şehir merkezinin akciğeri konumundadır. Düzlerçamı ve Termossos Bölgesindeki ormanlık alanlar Milli Park statüsündedir. Bölge,  bitki ve ağaç türü zenginlikleri ile yaban hayatı yönünden İlimizin en ilginç ve en zengin ormanlık alanlarına sahiptir.

            Döşemealtı’nda iklim yazları sıcak, kışları ise yağışlı ve ılıman geçen Akdeniz iklimi hüküm sürmektedir. Antalya şehir merkezine göre 4-5 derece sıcaklık farkı olması nedeniyle biraz daha serin bir hava ve düşük nem düzeyine sahiptir. Kış ve bahar aylarında yoğun yağmur olarak alan İlçede kar yağışı yüksek kesimler haricinde ortalama 10 yılda bir az miktarda görülmektedir.

KÖYLERİMİZ

1)Ahırtaş Köyü: Köyün adının köyle aynı adı taşıyan mahallesi Ahırtaş Mahallesinde bulunan ve hayvanların su içmesine yarayan taş bir ahırdan alır. İlçe Merkezine 33 km. uzaklıktadır. Toplam Nüfus: 499 kişidir. Köyde içme suyu şebekesi vardır ve yeterlidir. Köye ulaşımı sağlayan ana yol asfalttır. Köy içi ulaşımı sağlayan yaklaşık 20 km. uzunluğunda yollar ise stabilizedir. Köyde elektrik ve sabit telefon vardır ve yeterlidir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.

2) Akkoç Köyü: Köyün ilk adı Yörük Bademlisi'dir. Sarıkeçili Yörüklerinin 1800'lü yılların son dönemlerinde göç ederek yerleşmişlerdir. Köy aile yapıları yerleşik ve içe kapalıdır.  İlçe Merkezine 32 km. uzaklıktadır. Toplam Nüfus: 322 kişidir. Köyde içme suyu şebekesi vardır ve yeterlidir.  Köye ulaşımı sağlayan ana yol asfalttır. Köy içi ulaşımı sağlayan yaklaşık 10 km. uzunluğunda yollar ise stabilizedir. Köyde elektrik ve sabit telefon vardır ve yeterlidir. Köyün ekonomisi kuru tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Arazilerin sulanabilme imkânı yoktur.

3) Aşağıoba Köyü: Köyün adının nereden geldiği ve geçmişi hakkında bilgi bulunmamaktadır. İlçe Merkezine 14 km. uzaklıktadır. Toplam Nüfus: 327 kişidir. Köyde içme suyu şebekesi vardır ve yeterlidir. Köye ulaşımı sağlayan ana yol asfalttır. Köy içi ulaşımı sağlayan yaklaşık 15 km. uzunluğunda yollar ise stabilizedir. Köyde elektrik ve sabit telefon vardır ve yeterlidir. Köyün ekonomisi kuru tarım ve büyük ölçüde hayvancılığa dayalıdır. Yaklaşık her evde orta ölçekli besicilik faaliyeti yapılmaktadır.

4) Bıyıklı Köyü: Köyün adının nereden geldiği ve geçmişi hakkında bilgi yoktur. İlçe Merkezine 11 km. uzaklıktadır. Toplam nüfus 162 kişidir. Köyde içme suyu şebekesi vardır ve yeterlidir. Köye ulaşımı sağlayan ana yol asfalttır. Köy içi ulaşımı sağlayan yaklaşık 10 km. uzunluğunda yollar ise stabilizedir. Köyde elektrik ve sabit telefon vardır ve yeterlidir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Kırkgöz Su havzasının en yakınındaki köy olduğu için köye ait arazilerin sulanması kolaydır.

5) Camili Köyü: Köyün kuruluş tarihi 250-300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (köy büyüklerinin ifadeleri) adının ise komşu köylerden önce ilk camii bu köyde kurulmuş ve buralardan insanlar bu köye cuma ve bayram namazlarına gelirlermiş, insanlar bir birleri ile karşılaştıklarında nerden gelip nereye gidiyorsun diye halhatır sorduklarında camili köy'den gelip camili köy’e gidiyoruz derlermiş. Köy'ün adı da CAMİLİ olarak kaldığı söylenir. İlçe Merkezine 23 km. uzaklıktadır. Toplam Nüfus: 473 kişidir. Köyde içme suyu şebekesi vardır ve yeterlidir. Köye ulaşımı sağlayan ana yol asfalttır. Köy içi ulaşımı sağlayan yaklaşık 15 km. uzunluğunda yollar ise stabilizedir. Köyde elektrik ve sabit telefon vardır ve yeterlidir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köy de okul binası bulunmakla beraber şu anda kapalı durumda olup,  öğrenciler taşımalı eğitim kapsamındadır.

6) Dereli Köyü: Köy 1877-1878 (93 harbi) yıllarında Selanik bölgesindeki karışıklıktan dolayı göç eden "MUHACIRLAR" tarafından kurulmuştur. Geldikleri yer Yenikent veya Yenişehir olarak anılmaktaydı. Günümüzde Yunanistanın Teselya bölgesindeki Larissa'dır (Ottoman Yenisehir). Nüfus kayıtlarında 3-4 kuşak öncesi doğum yeri olarak Yenişehir geçmektedir. Dereli köyü Döşemealtı ovasında bir muhacır köyüdür. İlçe Merkezine 22 km. uzaklıktadır. Toplam Nüfus: 136 kişidir. Köyde içme suyu şebekesi vardır ve yeterlidir. Köye ulaşımı sağlayan ana yol asfalttır. Köy içi ulaşımı sağlayan yaklaşık 20 km. uzunluğunda yollar ise stabilizedir. Köyde elektrik ve sabit telefon vardır ve yeterlidir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köy de okul binası bulunmakla beraber şu anda kapalı durumda olup,  öğrenciler taşımalı eğitim kapsamındadır.

7) Ilıca Köyü: Köyün adı köy içerisinde bulunan tarihi çeşmenin suyunun ılık olduğundan geldiği söylenmektedir.  İlçe Merkezine 11 km. uzaklıktadır. Toplam Nüfus: 456 kişidir. Köyde içme suyu şebekesi vardır ve yeterlidir. Köye ulaşımı sağlayan ana yol asfalttır. Köy içi ulaşımı sağlayan yaklaşık 20 km. uzunluğunda yollar ise stabilizedir. Köyde elektrik ve sabit telefon vardır ve yeterlidir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köyde faal durumda 1 İlköğretim Okulu vardır. Ilıca köyü diğer köylerin ulaşım yolu güzergâhında bulunan merkezi bir köy konumunda olup,  diğer köylerde bulunmayan çok sayıda dükkan ve işyeri bulunmaktadır. Diğer köylerdeki vatandaşlar her türlü ihtiyaçları için buraya gelmektedir.

8) Karataş Köyü: Köyün ilk adı Karakuyu iken daha sonra Karataş olarak değiştirilmiştir. Köyün yerlileri Selanik'ten gelmedir. Köyün yerlilerine "Macur (Selanik göçmeni)" denmektedir. Köy 1877-1878 (93 harbi) yıllarında Rusya'nın KIRIM HANLIĞI'nı işgali ve selanik bölgesindeki karışıklıktan dolayı göç eden "MUHACIRLAR" tarafından kurulmuştur. Geldikleri yer Yenikent veya Yenişehir olarak anılmaktaydı. Günümüzde Yunanistanın Teselya bölgesindeki Larissa'dır (Ottoman Yenişehir). Nüfus kayıtlarında 3-4 kuşak öncesi doğum yeri olarak Yenişehir geçmektedir. Karataş köyü döşemealtı ovasında bir muhacır köyüdür. İlçe Merkezine 17 km. uzaklıktadır. Toplam Nüfus: 714 kişidir. Köyde içme suyu şebekesi vardır ve yeterlidir. Köye ulaşımı sağlayan ana yol asfalttır. Köy içi ulaşımı sağlayan yaklaşık 20 km. uzunluğunda yollar ise stabilizedir. Köyde elektrik ve sabit telefon vardır ve yeterlidir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köy de okul binası bulunmakla beraber şu anda kapalı durumda olup,  öğrenciler taşımalı eğitim kapsamındadır. Yaklaşık her evde orta ölçekli besicilik faaliyeti yapılmaktadır.

9) Kevşirler Köyü: Köyün adının nereden geldiği ve geçmişi hakkında bilgi bulunmamaktadır. İlçe Merkezine 19 km. uzaklıktadır. Toplam Nüfus: 179 kişidir. Köyde içme suyu şebekesi vardır ve yeterlidir. Köye ulaşımı sağlayan ana yol asfalttır. Köy içi ulaşımı sağlayan yaklaşık 10 km. uzunluğunda yollar ise stabilizedir. Köyde elektrik ve sabit telefon vardır ve yeterlidir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köy de okul binası bulunmakla beraber şu anda kapalı durumda olup,  öğrenciler taşımalı eğitim kapsamındadır.

10)Killik Köyü: Köyün adının nereden geldiği ve geçmişi hakkında bilgi bulunmamaktadır.  İlçe Merkezine 25 km. uzaklıktadır. Toplam Nüfus: 1040 kişidir. Köyde içme suyu şebekesi vardır ve yeterlidir. Köye ulaşımı sağlayan ana yol asfalttır. Köy içi ulaşımı sağlayan yaklaşık 15 km. uzunluğunda yollar ise stabilizedir. Köyde elektrik ve sabit telefon vardır ve yeterlidir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köyde faal durumda 1 İlköğretim Okulu vardır.

11) Kovanlık Köyü: Köyün adı kara kovan arıcılığının eskiden çok yapılmasından geldiği söylenmektedir. İlçe Merkezine 15 km. uzaklıktadır. Toplam Nüfus: 1.229 kişidir. Köyde içme suyu şebekesi vardır ve yeterlidir. Köye ulaşımı sağlayan ana yol asfalttır. Köy içi ulaşımı sağlayan yaklaşık 20 km. uzunluğunda yollar ise stabilizedir. Köyde elektrik ve sabit telefon vardır ve yeterlidir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köyde faal durumda 1 İlköğretim Okulu vardır. Köyün kuzey tarafında ve Döşemealtı’na ismini veren Döşemeağzı mevkiinde Bizans kalıntısı olduğu söylenen harabeler ve antik yol bulunmaktadır. Bu mekânlar turistlerin uğrak yeri konumundadır.

12) Kömürcüler Köyü: Köyün adının nereden geldiği ve geçmişi hakkında bilgi bulunmamaktadır. İlçe Merkezine 8 km. uzaklıktadır. Toplam Nüfus: 2597 kişidir. Köyde içme suyu şebekesi vardır ve yeterlidir. Köye ulaşımı sağlayan ana yol asfalttır. Köy içi ulaşımı sağlayan yaklaşık 10 km. uzunluğunda yollar ise stabilizedir. Köyde elektrik ve sabit telefon vardır ve yeterlidir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Ayrıca köyde yaşayan gençlerin çoğu köyün hemen yakınında bulunan Organize Sanayi Bölgesinde bulunan çeşitli fabrikalarda çalışmaktadırlar. Köyde faal durumda 1 İlköğretim Okulu vardır.

13) Selimiye (Karadon) Köyü: Köy 1896 yılında Selanik'te meydana gelen karışıklıklar üzerine adada yaşayan Türklerin Antalya bölgesine göç etmeleri ile kurulmuş olup eski adı Karadon'dur. İlçe Merkezine 13 km. uzaklıktadır. Toplam Nüfus: 41 kişidir. Köyde içme suyu şebekesi vardır ve yeterlidir. Köye ulaşımı sağlayan ana yol asfalttır. Köy içi ulaşımı sağlayan yaklaşık 10 km. uzunluğunda yollar ise asfalttır. Köyde elektrik ve sabit telefon vardır ve yeterlidir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köy de okul binası bulunmakla beraber şu anda kapalı durumda olup,  öğrenciler taşımalı eğitim kapsamındadır.

14)Yağca Köyü: Köyün adının nereden geldiği ve geçmişi hakkında bilgi bulunmamaktadır.  İlçe Merkezine 7 km. uzaklıktadır. Toplam Nüfus: 1163 kişidir. Köyde içme suyu şebekesi vardır ve yeterlidir. Köye ulaşımı sağlayan ana yol asfalttır. Köy içi ulaşımı sağlayan yaklaşık 15 km. uzunluğunda yollar ise stabilizedir. Köyde elektrik ve sabit telefon vardır ve yeterlidir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köy de okul binası bulunmakla beraber şu anda kapalı durumda olup,  öğrenciler taşımalı eğitim kapsamındadır.